Angstige patiënten
PD dr. med. dent. Michael Wicht
Dr. Michael Wicht issenior consultant bij de Polikliniek voor Conservatieve Tandheelkunde en Parodontologie bij de Universiteit van Keulen. De specialist in restauratieve en preventieve conservatieve tandheelkunde gaf bovendien drie jaar lang trainingen als DGZ-specialist.
Vanuit persoonlijke interesse heeft dr. Wicht ook arts-patiënt relaties onderzocht, d.w.z. tussen artsen, patiënten en familie van patiënten; hij geeft nu trainingen op dit gebied.
Nuttig advies over het omgaan met angstige patiënten van dr. Michael Wicht
"Mensen bij cursussen voor gevorderden vragen vaak:
- "Hoe moet ik met speciale patiënten omgaan?" of
- "Hoe moet ik met 'moeilijke' patiënten omgaan?"
Sprekend vanuit eigen ervaring denk ik dat er geen moeilijke patiënten zijn; sommige patiënten zijn echter ongetwijfeld een beetje anders. Er zijn patiënten die huiverig zijn om naar de tandarts te gaan en er zijn mensen die echt bang zijn.
Hoe ga je met hen om?
In elk geval moet de zaak rustig worden aangepakt en ervoor worden gezorgd dat de patiënt niet wordt overvallen. Het inschatten van angstige patiënten is niet gemakkelijk. Als centraal doel kan men proberen de patiënt tot een gesprek te bewegen.
Veel tandartsen maken de fout vragen te stellen zonder op antwoorden te wachten. Als iemand bijvoorbeeld een open vraag wordt gesteld als "Wat kan ik voor u doen?", moet een pauze worden ingelast: laat de patiënt antwoorden en stel niet meteen een nieuwe vraag en dan nog een. Helaas hebben wij tandartsen die neiging; we denken dat, als we maar blijven praten, het klinkt alsof we ons werk goed doen. Juist bij angstige patiënten groeit daardoor echter de angst voor een gesprek. We kunnen een patiënt verliezen door hem eenvoudigweg te veel ongevraagde informatie te geven.
Ik zou daarom bij een dergelijk geval de volgende tip willen geven:
Probeer deze patiënten aan het praten te krijgen over hun angsten.
Beweeg hen ertoe te vertellen waarvoor ze bang zijn. Soms kan dat iets heel specifieks zijn, zoals een injectie, angst voor pijn of angst voor de gevolgen van een behandeling. Een andere keer kan het een irrationele angst zijn, zoals de hele omgeving of het feit dat men een tandarts bezoekt, wat als een verschrikking kan worden beschouwd.
Beweeg patiënten ertoe hun angsten in woorden uit te drukken en probeer hun angsten op een zo natuurlijk mogelijke manier weg te nemen. Jammer genoeg zal een eenvoudig "Er is niets om zenuwachtig over te zijn" niet werken: op dat moment hebben we het triggerwoord 'zenuwachtig' gebruikt. We kunnen echter de argumenten van de patiënt wel tot op zekere hoogte ontkrachten door te praten over de oorzaak van de angst (bijv. injecties) en dergelijke angsten te pareren door helder te redeneren.
Denk er bij angstige patiënten aan een behandeling voorzichtig te benaderen, stap voor stap.
Wellicht kan de vertellen – laten zien – doen methode uit de pediatrische tandheelkunde worden toegepast, aangezien deze ook bij volwassenen werkt: over iets vertellen, iets laten zien en dan iets doen. Je zou kunnen zeggen dat dit neerkomt op klassieke desensibilisatie."